آش عاشوره یا پودینگ حضرت نوح

پودینگ حضرت نوح! این اسم را برای اولین بار وقتی شنیدم که از دوستانم خواستم اسم دسرهایی که به عنوان نذری ماه محرم در شهرهایشان درست می‌کنند را بگویند. یکی گفت چند سال پیش به ترکیه سفر کرده بوده و در روز عاشورا این نذری را خورده.

راهنمای کامل از ده غذایی که باید در استانبول بخوریم

اول فکر کردم احتمالا یکی از نذری‌هایی است که شیعیان ترکیه در روز عاشورا و برای عزای حسین می‌پزند. اما چرا باید نام نوح رویش باشد؟

دسری به قدمت اساطیر

کمی جستجو کردم و دیدم آش عاشوره یا پودینگ حضرت نوح فقط مخصوص شیعیان ترکیه نیست. سنی‌ها و حتی غیر مسلمانان هم این دسر را در روز دهم محرم درست می‌کنند و بین مردم پخش می‌کنند. ماجرا جالب‌تر شد. کمی دیگر که خواندم متوجه شدم اصلا این یک سنت پیش از اسلام و منتسب به نوح نبی است.

مردم آناتولی معتقدند وقتی کشتی نوح در همین منطقه به ساحل و خشکی رسید دهم محرم بود. همه گرسنه بودند. در کشتی کمی حبوبات و میوه و غلات بود. با همه آنها که به اعتقاد اغلب مردم ده عدد بود آشی درست کردند و خوردند و سیر شدند.

عشر در عربی به معنای ده است. و این ده هم به ده محرم و هم به ده ماده غذایی که در کشتی وجود داشته اشاره دارد.

مردم معتقدند از بعد از این اتفاق هر سال در منطقه آناتولی مردم آش عاشوره می‌پخته‌اند و این سنت همینطور ادامه پیدا کرده است.

البته این اعتقاد عامه مردم است و هیچکس نمی‌تواند قدمت واقعی این دسر را حدس بزند. حتی در برخی منابع دهم عاشورا را روز به پیامبری رسیدن حضرت آدم و عروج عیسی مسیح هم ذکر می‌کنند و احتمال می‌رود این اعتقاد هم در درست کردن این دسر از گذشته‌های دور تا به امروز بی تاثیر نبوده باشد.

پودینگ حضرت نوح در ارمنستان

مشابه همین دسر در ارمنستان در روز عروج عیسی مسیح پخته می‌شود و البته چون در این کشور تاریخ عروج عیسی بر اساس تقویم خورشیدی است هرگز با تاریخ قمری آن که روز عاشورا است همخوانی ندارد.

یک دسر کاملا گیاهی بدون هیچ محصول حیوانی

به هر حال پودینگ حضرت نوح یا عاشوره هرچه که باشد و هر قدمتی که داشته باشد این روزها به عنوان یکی از نذری‌های مهم در ترکیه و در روز عاشورا تهیه می‌شود. برای درست کردن این پودینگ نذری به ده ماده نیاز دارید. در هر شهر و منطقه‌ای این ده ماده متفاوت است. حبوباتی مانند نخود و انواع لوبیا، غلاتی مانند گندم، جو و برنج، میوه‌های خشکی مانند قیسی و کشمش و آجیل‌هایی مثل بادام، پسته، فندوق، گردو و بادام زمینی از معمول‌ترین مواد مورد استفاده در آن است.

چیزی که خیلی اهمیت دارد این است که این دسر کاملا گیاهی و بدون گوشت است. هیچ محصول حیوانی اعم از لبنیات و گوشت نباید در این دسر استفاده شود. مردم محلی معتقدند حضرت نوح در هنگام پخت این پودینگ نمی توانسته از حیوانات استفاده کند چون از هر کدامشان فقط یک جفت در کشتی داشته و با سر بریدن آنها باعث انقراض یک گونه می‌شده است.

در ادامه یکی از ده‌ها دستور پخت پودینگ حضرت نوح را با هم می‌خوانیم.

مواد لازم برای تهیه نذری عاشورا یا پودینگ حضرت نوح

گندم پوست کنده، ۱ پیمانه

برنج، ۱/۴ پیمانه

نخود، ۱/۴ پیمانه

لوبیا سفید، ۱/۴ پیمانه

قیسی، ۱۰۰ گرم

انجیر خشک، ۱۰۰ گرم

پودر پسته، ۱۰۰ گرم

خلال بادام، ۱۰۰ گرم

پودر فندق، ۱۰۰ گرم

مویز، ۱۰۰ گرم

شکر، به میزان لازم (اگر میوه‌های خشک به اندازه کافی شیرین هستند می‌توانید شکر را حذف کنید)

گلاب، ۱ فنجان

پودر هل، ۱ قاشق مربا خوری

مراحل پخت پودینگ حضرت نوح

۱/ حبوبات و غلاتی که از روز قبل خیس کرده‌اید را در آب ‌بریزید و کاملا ‌بپزید. اگر از زودپز استفاده می‌کنید ۱ ساعت کافی است. اما اگر از قابلمه‌های عادی استفاده می‌کنید بهتر است پختن را تا ۵ ساعت و حتی بیشتر ادامه دهید تا کاملا همه مواد له شوند.

۲/  نیمی از میوه‌های خشک و آجیل‌ها را به همراه شکر به مواد اضافه ‌کنید و به مدت نیم ساعت پختن را ادامه دهید.

۳/ گلاب و هل را در چند دقیقه پایانی به مواد اضافه کنید و خوب به هم بزنید. اگر فکر می‌کنید غلطت مواد کافی نیست می‌توانید کمی نشاسته در آب حل کنید و به مواد اضافه کنید تا حالت ژلاتینی بگیرند.

۴/ پودینگ حضرت نوح آماده است. حالا آن را در پیاله‌ّهای کوچک مخصوص نذری بریزید و بعد اینکه سرد شد با باقی آجیل‌ها و میوه‌های خشک تزیین کنید.

اگر در شهر یا روستای محل سکونتتان دسر یا نذری مشابه این دارید برای ما از طرز تهیه و داستان‌های پشت آن بنویسید.